Gemeente Gemeente Hove

Landschapspark Frijthout

Het domein Frijthout is een landschapspark met fietsverbindingen, waterbuffering, zachte recreatie en herwaardering van het natuurlijk karakter.

Voorgeschiedenis

In het noordoosten van onze gemeente, grenzend aan de gemeente Boechout en de stad Mortsel, is volgens het gewestplan een parkgebied gelegen. In 2007 werd voor dit gebied door het gemeentebestuur een Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) ‘Frijthout’ opgemaakt. In dit beleidsdocument met plan, dat een bestemming van de percelen invult en een verfijning van de reglementering geeft, werd geopteerd voor een natuurlijk landschapspark met tal van verbindingen, waterbuffering en herwaardering van het natuurlijk karakter.

In de realiteit werden deze gronden echter nog altijd gebruikt als landbouwgrond, voornamelijk als monotone maïsakkers en graslanden. Om de bestemming van het plan te kunnen realiseren werd door de gemeente een onderhandeling opgestart met één van de belangrijkste grondeigenaars. In 2012 werd de gemeente eigenaar van een groot deel van het terrein. Vervolgens werden er contacten gelegd met de andere grondeigenaars en andere belangrijke partners. Dit leidde tot overeenkomsten met de gemeente Boechout, het Kempens Landschap, de provincie Antwerpen en Natuurpunt. Samen met deze partners en met de Milieuraad van Hove werden de doelstellingen voor dit gebied bepaald.

Gebiedsdoelstellingen

We zorgen voor veilige fietsverbindingen

Met drie extra verharde fietsverbindingen zullen de scholieren van het Hovese Regina Pacis en het Boechoutse Sint-Gabriëlcollege veilig en comfortabel hun bestemming kunnen bereiken. Maar ook fietsers naar verdere bestemmingen kunnen door het gebied aansluiting vinden langs de Koude Beek of naar verder gelegen scholen.

We stimuleren zachte recreatie

We leggen een aantal verbindingen aan in onverhard materiaal zodat wandelaars kunnen genieten van het gebied. Buiten deze paden zullen er ook ‘olifantenpaden’ (natuurlijk gevormde looppadjes) ontstaan en komt er een knuppelpad door de winterbedding van de Koude Beek.

Kinderen zijn uiteraard zeer welkom in het gebied. Er wordt voor hen dan ook een ruimte voorzien waarin ze vrij kunnen spelen. Verwacht hier geen traditionele speeltuigen zoals schommels en wippen, maar wel een natuurlijke omgeving met heuvels en boomstronken waarin ze zich volledig kunnen uitleven.

Honden zijn zeker ook welkom in het gebied, op voorwaarde dat ze door hun baasjes aan de leiband worden gehouden. Er worden wel twee zones voorzien waar honden hun pootjes vrij kunnen strekken en de baasjes even kunnen zitten.

We zorgen voor meer waterberging en een betere waterkwaliteit

Momenteel heeft de Koude Beek een zeer onnatuurlijke ligging met rechte hoeken en steile oevers. De beek wordt gedeeltelijk verplaatst: we laten ze meanderen (kronkelen) zodat er meer water langer in het gebied blijft staan. Dit zorgt ervoor dat de gebieden stroomafwaarts beter beschermd zijn tegen wateroverlast. We zorgen daarnaast voor een betere kwaliteit van water en natuur door de aanplant van rietkragen en door de aanleg van zachte oevers.

We herstellen het landschap en de natuurwaarden

Frijthout wordt een gevarieerd ‘mozaïeklandschap’. Dit betekent dat we het gebied grotendeels open laten en dat we op een aantal plaatsen natuurlijke elementen aanbrengen met streekeigen planten zoals hagen en struwelen (bosjes), met graslanden, hooiweides en enkele solitairbomen of bomengroepen. Die zorgen ervoor dat verschillende dier- en plantensoorten kansen krijgen om zich te ontwikkelen.

In het noorden van het gebied komt een hoogstamboomgaard met oude fruitrassen, dit op de restanten van een oude boomgaard. Deze fruitgaard wordt omzoomd door een bloeiende boerenhaag en er is plaats voor een aantal bijenkasten. Verder langs de Boechoutselei zijn al enkele bossages met bijvriendelijke planten aangeplant met ruimte om op het tussenliggend grasland jaarlijks een fietsenstalling te kunnen organiseren voor Sfinkx.

In het midden van het gebied krijgen we rond de Koude Beek een waterrijk gebied met specifieke kenmerken van een vochtig gebied met water, oevervegetatie, wilgenruigte en rietvegetatie en knuppelpad. In het zuidwesten wordt het bestaande ‘populierenbos’ (grenzend aan de straat Frijthout) omgevormd tot een gevarieerd loofbos. Hiervoor zullen alle populieren worden verwijderd om het historische bos (eik, hazelaar, beuk) terug te laten herstellen en wordt de oppervlakte van het bos ook nog ongeveer verdubbeld door extra bomen en struikvegetaties en een natuurlijke zoomvegetatie aan te planten. In het zuidoosten komt er, zoals eerder beschreven, een zone voor spel met landelijke elementen, hellingen, bossages en spelaanleiding zonder te vervallen in een speeltuin, maar eerder een speelbos met natuurlijke elementen die aanleiding geven om te spelen en te fantaseren. In het zuiden komen in de ruime hondenloopzone notenbomen, omringd door een landschappelijke boerenhaag.

Natuurlijk kan je geen omelet bakken zonder eieren te breken. Daarom zal het er bij aanvang van de grondwerken op lijken dat het mooie gebied dat er nu al is, wordt vernietigd. Maar niets is minder waar, want nu wordt de basis gelegd voor een open, groene, natuurlijke open ruimte tussen drie woonkernen en dit voor de komende honderd jaar met duurzame materialen, streekeigen bomen en planten. Zo kunnen op termijn veel planten en dieren die verdwenen zijn, zich er terug vestigen. Iedereen met een tuin weet dat naakte grond na enkele weken stilaan terug wordt ingenomen door een kruidvegetatie. Misschien zijn nog zaadrestanten in de bodem aanwezig van planten die er groeiden voor de monoculturen, zoals maïs en voedergras. Hopelijk kunnen veel wandelaars binnen enkele jaren aan hun (klein)kinderen zeggen dat dit het landschap was toen zij zelf nog konden gaan ravotten in de natuur. Schepen Bart Van Couwenberghe: “Eigenlijk moeten we nu even door de zure appel heen om het Frijthout in zijn oude glorie te herstellen van voormalige maïsvelden met overdadige bemesting, voetbalvelden met afwatering en bossen van populier voor houtopbrengst. Dit kunnen we niet alleen, maar samen met de bewoners van Hove en de buurgemeenten en de vele partners. Want eigenlijk was dit in een ver verleden een vrij toegankelijk gebied waar de bewoners vrij hout konden sprokkelen. Dat sprokkelen is niet meer mogelijk, maar een vrij gebied dat toegankelijk is voor de bewoners herstelt het gebied als het ware in zijn oude functie. We sprokkelen misschien geen hout meer, maar we sprokkelen onthaasting, rust, avontuur en ontspanning en houden zo contact met de natuur.”

Organisatie van evenementen in het Frijthout

Er worden geen activiteiten, tentoonstellingen of events toegestaan in het Landschapspark Frijthout, in het bijzonder in de zones ingekleurd met een natuurwaarde, waterbufferingswaarde of parkgebied met bos of grasland.

In de volgende zones kunnen beperkte activiteiten gepland of georganiseerd worden:

- de speeldernis (recreatiegebied/sport). In deze zone kunnen spelactiviteiten georganiseerd worden voor scholen en jeugdverenigingen of andere sociale instellingen gericht naar de jeugd.

- Oudstrijdersstraat, omgeving van het bufferbekken, met respect voor de bewoners van de Oudstrijdersstraat.

- Ten zuiden van buurtweg, driehoekig perceel aansluitend op het bufferbekken aan de Oudstrijdersstraat.

- specifiek voor het Sfinksfestival is een tijdelijke fietsenstalling aan noordzijde langs de Boechoutselei zoals opgenomen in beheersplan en omschreven in de overeenkomst met de organisatie.

Bij elke activiteit moet de hinder voor de omgeving tot het minimum beperkt blijven:

- parkeren kan op de parking aan de Oudstrijdersstraat.

- Indien nodig dienen er bijkomende fietsenstallingen voorzien te worden door de organisator, bij voorkeur tussen bufferbekken en Oudstrijdersstraat.

- Elektronisch versterkte muziek en geluidsinstallaties voor sprekers zijn verboden.

- Sterke lichtflitsen of bewegende lichtbundels zijn verboden.

- Privéfeesten voor particulieren of verenigingen zijn verboden.

- De organisator moet maatregelen nemen tegen zwerfvuil, glas of ander afval.

- Er mag geen afvalwater geloosd worden in het bufferbekken of de rioolmonden.

- Bij gebruik van transformatoren kunnen enkel elektrische toestellen of toestellen op batterijen gebruikt worden.

- Er mogen geen materialen bevestigd worden aan bomen.

- Geen lawaai na 22 uur.

Elke activiteit of het opstellen van objecten in het gebied dient aangevraagd te worden bij het college van burgemeester en schepenen. De dienst Vrije tijd en de dienst Omgeving zullen hierover advies uitbrengen.

Deze algemene principes houden geen automatische goedkeuring in. Elke organisator van een evenement dient een aanvraag in die beoordeeld zal worden volgens de op dat moment van toepassingen zijnde reglementen en maatregelen.